1. Εισαγωγή: για ποιους μαθητές μιλάμε;

• ΕΜΔ:
  Πρώτον, ας κάνουμε μια μικρή ανακεφαλαίωση στις διάφορες ΕΜΔ και τις πιθανές προκλήσεις τους. Σε αυτές περιλαμβάνονται η δυσλεξία, η δυσγραφία, η δυσαριθμησία, η δυσφασία και η δυσπραξία. Όλα αυτές θεωρούνται ως γνωστικές διαταραχές, που σημαίνει ότι επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες.

  Η δυσλεξία είναι η πιο συνηθισμένη Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία. Ο όρος χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει δυσκολίες στην ικανότητα ανάγνωσης και επεξεργασίας του λόγου. Ο εγκέφαλος χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αναγνωρίσει και να συνδέσει γράμματα και λέξεις με άλλα είδη γνώσεων.
  Η δυσγραφία επηρεάζει συνήθως την ικανότητα γραφής ενός ατόμου και τις λεπτές κινητικές δεξιότητες.
  Η δυσαριθμησία υποδηλώνει δυσκολίες στην κατανόηση των αριθμών και στη μάθηση μαθηματικών στοιχείων.
  Η δυσφασία επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να μιλά και να κατανοεί τις λέξεις στον προφορικό λόγο.
  Η δυσπραξία χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στις λεπτές κινητικές δεξιότητες όπως συντονισμός χεριών-ματιών κατά την ανάγνωση από τη μία γραμμή στην άλλη ή για παράδειγμα στη γραφή. Ωστόσο, αυτή η τελευταία διαταραχή γενικά κατατάσσεται στις Αναπτυξιακές Διαταραχές Συντονισμού και όχι στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Ωστόσο, θα την εξετάσουμε, καθώς επηρεάζει τη μαθησιακή διαδικασία και την εκπαίδευση.

• Άλλες δυσκολίες:
  Μια πρόσθετη δυσκολία μπορεί να προκύψει με τη συνύπαρξη πολλών διαταραχών ταυτόχρονα. Σύμφωνα με τη δημοσίευση του Γαλλικού Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (Inserm) το 2014, το 40% των παιδιών με μια ΕΜΔ έχει επίσης τουλάχιστον μια επιπλέον διαταραχή. Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι επίσης μία από τις πρόσθετες προκλήσεις που μπορεί να συνυπάρξει με μια ΕΜΔ και πρέπει να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατόν περισσότερο.

2. Ορισμός πιθανών προκλήσεων

2.1 Προσδιορισμός σημείων Δωματίου Διαφυγής για προσαρμογή

• Overview of the Escape Room, which points to tackle?
  Going over your ER project, what are the areas where potential challenges for SLD can occur?

Main potential challenges of each SLD are:
Dyslexia can affect reading fluency, decoding, reading comprehension, memorization, writing, spelling, and sometimes speech.
Dysgraphia can come in the form of difficulties with: spelling, spatial planning on paper, sequencing the sentences into words, composing writing, thinking and writing at the same time, and can also show in overlapping letters or words and inconsistent spacing when writing as well.
Dyscalculia can translate into difficulties memorizing and organizing numbers, calculus, or abstract mathematical operations, telling and estimating time.
Dysphasia can translate into a difficulty to sequence sentences into words. When heard, speech can sometimes sound as a foreign language in which they are unable to tell when one word ends and the next begins.
Dyspraxia translates into difficulties with fine motor skills, movement, and coordination, and consequently with language and speech.

In order to see if your escape room can cause any of the previous challenges, it is always good to go over a checklist to see if you haven’t overlooked anything.

• Series of checklist questions:

1. Είναι όλο το αναγνωστικό υλικό σας ευανάγνωστο και προσαρμοσμένο;
2. Οι κλειδαριές σας μπορούν να ανοιχτούν με ελάχιστες λεπτές κινητικές δεξιότητες;
3. Υπάρχουν περιττοί περισπασμοί στο περιβάλλον του Δωματίου Διαφυγής;
4. Είναι οι πορείες του Δωματίου Διαφυγής σαφείς και λογικές;
5. Είναι σαφής η δομή και οι κανόνες στην αρχή του Δωματίου Διαφυγής;
6. Είναι προσβάσιμος σε όλους τους μαθητές ο χώρος που διατίθεται στο δωμάτιο διαφυγής;
7. Ο τρόπος που θα οργανώσετε το Δωμάτιο Διαφυγής στην τάξη θα είναι αποδοτικός και πρακτικός;
8. Είναι ο χρονικός περιορισμός σαφής στους παίκτες;
9. Έχετε δοκιμάσει ήδη το Δωμάτιο Διαφυγής σας;

• Rating the challenges

2.2 Προσαρμογή αυτών των προκλήσεων

• Challenges with reading clues or enigmas if written in improper fonts or in overlapping text/words.

Λύση: Για όλα τα γραπτά κείμενα, μπορείτε να διαβάσετε το ανάλογο κεφάλαιο του παιδαγωγικού οδηγού όπου παρέχονται συμβουλές.

• Challenges with distinguishing sounds when using spoken language.

Λύση: Πολλαπλασιάστε τα μέσα επικοινωνίας. Μην δίνετε για παράδειγμα όλα τα στοιχεία μέσω τηλεφώνου, αλλά να έχετε επίσης μικρά χαρτιά για να γράφετε τα στοιχεία. Επίσης εάν χρησιμοποιείτε ηχογραφήσεις, βεβαιωθείτε ότι η προφορά και η ποιότητα του ήχου είναι καλή.

• Challenges with solving locks due to too many fine motor skills needed

• Challenges with concentrating and moving around the ER due to overload of sensory information or unsuitable room set up: cluttered space, confusing space allocations, etc.

Λύση: Προετοιμάστε εκ των προτέρων ένα σχέδιο για το Δωμάτιο Διαφυγής και δοκιμάστε το με φίλους. Σημειώστε τυχόν πρακτικά προβλήματα και τον απαιτούμενο χώρο ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών που συμμετέχουν.

• Challenges in solving riddles due to confusing lettering or numbers ensembles.

Λύση: Βασιστείτε σε λογικά παζλ και απλούς γρίφους. Εάν απαιτούνται περίπλοκα γράμματα και αριθμοί, προσπαθήστε να τα παρουσιάσετε με τρόπο όσο το δυνατόν ευχάριστο και δομημένο..

• Challenges in estimating time

Λύση: Θυμηθείτε ότι είναι σημαντικό να εκτιμήσετε το χρόνο που απαιτείται προτού ξεκινήσει το Δωμάτιο Διαφυγής. Μπορείτε να ορίστε εκ των προτέρων ένα άτομο που θα είναι υπεύθυνο για τον χρόνο. Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια οπτική υπενθύμιση για τον υπολειπόμενο χρόνο (για παράδειγμα με χρωματικούς κωδικούς για επείγουσα ανάγκη) για περισσότερη αποδοτικότητα.

• Poor communication

Λύση: Θυμηθείτε ότι είναι σημαντικό να υπάρχει καλή επικοινωνία με την ομάδα πριν από την έναρξη του δωματίου διαφυγής. Ένας μαθητής μπορεί να οριστεί υπεύθυνος για να ελέγξει ότι όλοι επικοινωνούν καλά κατά τη διάρκεια του Δωματίου Διαφυγής.
Επίσης, πρέπει τα πρόσθετα στοιχεία και η βοήθεια του Game Master να δίνονται με σαφή τρόπο.

• Shutdown due to overstimulation

Λύση: Μια δοκιμή είναι ένας καλός τρόπος για να παρατηρήσετε εάν υπάρχει κάποιος θόρυβος στο παρασκήνιο που κάνει το περιβάλλον κατάλληλο ή αποσπά την προσοχή. Ενώ τα πολυαισθητηριακά στοιχεία είναι χρήσιμα, οι πολλές αισθήσεις θα εμποδίσουν τον σκοπό του Δωματίου Διαφυγής. Η ιδέα είναι να υπάρχει ποικιλία στις πηγές των στοιχείων και στα μέσα, αλλά όχι να δοθούν όλα την ίδια στιγμή και να υπερφορτωθούν οι αισθήσεις των μαθητών.

Επιπλέον συμβουλή: Η ομαδική εργασία είναι βασικό συστατικό του Δωματίου Διαφυγής. Είναι πολύ καλό να ενθαρρύνεται η συνεργασία και να δημιουργούνται ισορροπημένες ομάδες. Με αυτόν τον τρόπο, εάν ένας μαθητής έχει κάποιο αδύνατο σημείο, μπορεί να το αντισταθμίσει κάποιο αδύνατο σημείο ενός άλλου μαθητή. Το να ζητείται από τις ομάδες να διαβάζουν δυνατά όλα τα στοιχεία είναι ένας καλός τρόπος για να βοηθηθούν στις προκλήσεις που σχετίζονται με ανάγνωση. Οι ομάδες πρέπει να διαφοροποιηθούν έτσι ώστε οι δεξιότητες των μαθητών να συμπληρώνουν η μία την άλλη.

• Possible general practical adaptations:

1. Κλειδαριές
   Χρησιμοποιήστε ελάχιστα τις λεπτές κινητικές δεξιότητες για το άνοιγμα των κλειδαριών. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να βρείτε ευκολότερες κλειδαριές, αλλά ότι ο μηχανισμός που χρησιμοποιείται για το άνοιγμά τους δεν πρέπει να απαιτεί λεπτές κινητικές δεξιότητες. Μια μεγάλη κλειδαριά για παράδειγμα είναι ένας τρόπος να αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα.
2. Στοιχεία
   Η χρήση των προβλεπόμενων συμβουλών για τη σύνταξη των στοιχείων είναι ένας τρόπος για να διασφαλιστεί ότι όλοι μπορούν να τα αποκρυπτογραφήσουν σωστά. Αυτό δε σημαίνει ότι το στοιχείο πρέπει να είναι ευκολότερο, απλώς ευανάγνωστο.
3. Παζλ
   Αποφύγετε ξανά τις λεπτές κινητικές δεξιότητες καθιστώντας τα κομμάτια του παζλ μεγαλύτερα ή ευανάγνωστα (αν πρόκειται για παζλ κρυπτογράφησης).
4. Γρίφοι
   Όπως προαναφέρθηκε, πρέπει να ακολουθηθούν οι συμβουλές για την ένταξη γραπτού υλικού. Ωστόσο ένας άλλος τρόπος για να παρακάμψετε το πρόβλημα θα μπορούσε να είναι ο πολλαπλασιάσετε τους τρόπους με τους οποίους δίνονται οι γρίφοι ή τα στοιχεία: προφορικοί γρίφοι, εικόνες αντί για λέξεις κλπ.
5. Ατμόσφαιρα
   Η ατμόσφαιρα είναι επίσης βασική, αλλά όπως σε κάθε καλό παιχνίδι, δεν θα πρέπει να είναι υπερβολική. Δεν υπάρχει τίποτα πιο απογοητευτικό σε ένα βιντεοπαιχνίδι από μια επαναλαμβανόμενη μουσική ή ήχο που ακούγεται υπερβολικά δυνατά καθ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Τα στοιχεία της ατμόσφαιρας είναι εκεί για να ενισχύσουν την εμπειρία, όχι για να την ξεπεράσουν. Η αισθητηριακή υπερφόρτωση είναι επίσης κάτι που πρέπει να αποφεύγεται. Μια διακριτική μουσική ή ήχοι που συνάδουν με την ατμόσφαιρα μπορεί να είναι ωραία προσθήκη αλλά πρέπει να αναπαράγονται με διακριτικό τρόπο.
6. Σκηνικά αντικείμενα
   Όπως και με την ατμόσφαιρα, τα σκηνικά αντικείμενα μπορούν να προσθέσουν μερικές συναρπαστικές πτυχές στο δωμάτιο διαφυγής, αλλά είναι σημαντικό να μην το υπερφορτώσετε με άχρηστα σκηνικά αντικείμενα. Τα σκηνικά αντικείμενα θα σας επιτρέψουν να δημιουργήσετε την ατμόσφαιρα αλλά και να κρύψετε τα στοιχεία πιο αποτελεσματικά στο Δωμάτιο Διαφυγής. Ωστόσο το Δωμάτιο Διαφυγής σας δεν πρέπει να μοιάζει με ένα γεμάτο κατάστημα μεταχειρισμένων αντικειμένων. Επίσης, οι περίσσιες πληροφορίες δεν είναι ποτέ χρήσιμες και μπορεί ακόμη και να οδηγήσουν, τουλάχιστον όταν πρόκειται για σκηνικά αντικείμενα, σε τραυματισμούς.

• Possible technological adaptations/aids

1. Συσκευή ανάγνωσης
   Ένας άλλος τρόπος για να παρακάμψετε τις προκλήσεις του γραπτού υλικού, είναι να εξοπλίσετε για παράδειγμα τους μαθητές με σοβαρές μαθησιακές διαταραχές, που σχετίζονται με την ανάγνωση, με μια συσκευή ανάγνωσης. Επίσης μπορείτε να υπενθυμίσετε σε ολόκληρη την ομάδα ότι διαβάζοντας δυνατά τα στοιχεία είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να προχωρήσουν στο Δωμάτιο Διαφυγής και να επιτρέψουν σε όλα τα μέλη της ομάδας να συμμετάσχουν εξίσου. Εξάλλου, η επικοινωνία είναι το κλειδί για την επίλυση του Δωματίου Διαφυγής.
2. Ηχητική περιγραφή
   Μια άλλη βοήθεια που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για μερικούς μαθητές είναι η ηχητική περιγραφή. Δηλαδή, μια συσκευή που θα μπορούσε να διαβάζει δυνατά τις οδηγίες όταν δίνεται ένας συγκεκριμένος κωδικός QR, όπως οι συσκευές ακουστικής ξενάγησης στα μουσεία.
3. Οπτικά βοηθήματα
   Στην περίπτωση συγκεκριμένης γραφής σε ειδικές γραμματοσειρές που δεν είναι φιλικές προς τους μαθητές με ΕΜΔ (για παράδειγμα, ένα χειρόγραφο γράμμα σε γραμματοσειρά Edwardian), θα ήταν ενδιαφέρον να υπάρχει ένας διαθέσιμος κωδικός QR όπου ένας μαθητής με διαταραχή ανάγνωσης θα μπορούσε να σαρώσει με το κινητό για πρόσβαση σε μια ψηφιακή έκδοση φιλική προς όσους έχουν ΕΜΔ.
4. Εφαρμογές
   Ορισμένες εφαρμογές για παράδειγμα θα επιτρέψουν στους μαθητές με ΕΜΔ να αποκρυπτογραφήσουν τα γραπτά κείμενα πιο εύκολα. Ορισμένες εφαρμογές μπορούν να κατεβάσουν κείμενα και να τα προσαρμόσουν σε μια προκαθορισμένη μορφή που θεωρείται ιδανική από τον μαθητή.

3. Υποστήριξη από τον Game Master

• In-game support and guidance

• In-game observations

3. Διαδικασία απολογισμού

• Identification of unexpected challenges

• Positive feedback on adaptations

1. Παρατήρησαν οι μαθητές (ειδικά με ΕΜΔ) τυχόν προσαρμογές και πώς θα αξιολογούσαν τη χρησιμότητά τους;
2. Πώς πήγαν οι δραστηριότητες για ολόκληρη την ομάδα;
3. Πώς επηρέασαν οι προσαρμογές το παιχνίδι;

5. Βελτίωση της δημιουργίας ενός Δωματίου Διαφυγής χωρίς αποκλεισμούς

• Post ER surveys

1. Οι πορείες σχεδιάστηκαν για να λύσουν το δωμάτιο διαφυγής;
2. Τα διαφορετικά στοιχεία οδηγούσαν στις σωστές απαντήσεις χωρίς προβλήματα;
3. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή του δωματίου διαφυγής;
4. Σε ποια σημεία υπήρχαν αινίγματα ή γρίφοι που ήταν πολύ εύκολα;
5. Πόσο παρακινητική ήταν η πρόκληση;
6. Βρήκαν την τελική απάντηση; Εάν όχι, γιατί;
7. Έχουν να προσθέσουν σχόλια για τη βελτίωση του δωματίου διαφυγής;
8. Ποια στοιχεία τους άρεσαν;
9. Ήταν η εμπειρία διασκεδαστική;

• The adaptative diary